starostwo powiatowe w sochaczewie

powiat sochaczew

Strona główna Powrót do szkół - reintegracja Procedury Covid-19 Specjalista radzi O nas Pracownicy Oferta Wspomaganie szkół i placówek Opis proponowanych zajęć Pliki do pobrania Archiwum publikacji BIP Dzień talentu Jak przygotować się na wizytę w Poradni Koncepcja pracy Listy dla rodziców Publikacje Słownik pojęć i terminów używanych w opiniach i orzeczeniach wydawanych przez Poradnię Statut Szkoła dla rodziców i wychowawców Zapytanie ofertowe Zespoły Orzekające Galeria Powiatowy konkurs literacki Klauzula Informacyjna według Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) RODO Deklaracja dostępności Konkursy Wersja kontrastowa

Jąkanie

A A A

Jąkanie

Jąkanie jest niepłynnością mówienia, spowodowaną nadmiernymi skurczami mięśni oddechowych, fonacyjnych i artykulacyjnych, której to niepłynności towarzyszą różnorodne reakcje indywidualne i społeczne, zakłócające komunikacje międzyludzką.

Rodzaje jąkania:

  • jąkanie kloniczne, gdzie dominują skurcze kloniczne,
  • jąkanie toniczne, gdzie dominują skurcze toniczne,
  • jąkanie kloniczno-toniczne, gdzie występują skurcze mieszane,
  • jąkanie oddechowe, gdzie skurcze umiejscowiły się w aparacie oddechowym,
  • jąkanie fonacyjne, gdzie skurcze umiejscowiły się w aparacie fonacyjnym,
  • jąkanie artykulacyjne, gdzie skurcze umiejscowiły się w aparacie artykulacyjnym.

Jąkanie się rozwojowe wynika z nieprawidłowej koordynacji ruchowej mięśni artykulacyjnych, oddechowych i fonacyjnych. Wyróżnia się kilka typów  jąkania u dzieci:

  • Przejściowe, związane z rozwojem aparatu mowy dziecka. Kilkulatek zacina się, robi przerwy w mówieniu, zaczyna mówić zdanie i je przerywa, próbując zastąpić wyraz innym. Częściej jąkanie dotyka chłopców niż dziewczynki. Niekiedy jąkać zaczynają się dzieci, które próbuje się przestawić na praworęczność z leworęczności - część mózgu odpowiedzialna za mowę jest ściśle związana z częścią kontrolującą rękę.
  • Nawykowe, związane ze złą budową strun głosowych. Chodzi o występowanie ogólnej niesprawności motorycznej odpowiedzialnej za zakłócenia w koordynacji mięśni, które biorą udział w mówieniu.
  • Na tle nerwicowym, pożywką do rozwoju tego typu jąkania u dzieci jest lęk i zaburzenia nerwicowe, np. wskutek silnego stresu, który rodzi się z powodu ciągłych kłótni rodziców, bicia dziecka, molestowania seksualnego, rozwodu rodziców czy przemocy domowej.

 

Porady dla rodziców

W każdym przypadku jąkania u dziecka rodzice bądź opiekunowie muszą wykazać się dużą dozą cierpliwości, zrozumienia i miłości w stosunku do dziecka.

  • Słuchaj, co dziecko mówi, a nie jak mówi. Nie ponaglaj swojej pociechy, nie kończ za niego zdania. Daj mu czas na spokojne wypowiedzenie swojej kwestii i sformułowania myśli.
  • Daj dziecku do zrozumienia, że cieszysz się, gdy mówi. W ten sposób dodasz dziecku odwagi.
  • Traktuj jąkanie tak, jakby go w ogóle nie było. Po kilku miesiącach okaże się, czy jest objawem nerwicy, czy etapem w rozwoju.
  • Nie okazuj zniecierpliwienia i rozdrażnienia, gdy dziecko ma trudności z wysłowieniem się.
  • Gdy mały człowiek próbuje coś ci przekazać, skup na nim całą uwagę. Oderwij się od innych czynności. Jeśli tylko przytakujesz, gdy dziecko coś mówi, a jednocześnie wykonujesz inne czynności, maluch wyczuje nieszczerość i jego frustracja pogłębi się.
  • Bądź przykładem poprawnej wymowy. Dziecko uczy się przez naśladownictwo, jeśli więc będziecie używać poprawnej polszczyzny, są duże szanse, że dziecko będzie was naśladować.
  • Nie pozwalaj, by ktokolwiek mówił za nie, daj szanse na ćwiczenie mowy dziecku.
  • Nie stosuj kar za zacinanie się. Karanie spowoduje narastanie lęku przed mówieniem oraz zamykanie się w sobie.
  • Nigdy nie zwracaj dziecku publicznie uwagi za to, że się jąka. Dziecko poczuje się upokorzone i poniżone. Będzie miało niskie poczucie własnej wartości, a przez to nie polepszy mu się mowa.
  • Daj dziecku pewność, że nic złego się nie stanie, jeśli w czasie mówienia „utknie” – nie musi się tego wstydzić

         Rodzice obserwujący na co dzień swoje dziecko nie powinni się niepokoić, gdy czasowo traci ono nabytą wcześniej płynność mowy. Zaburzenie płynności polegające na braku swobodnego przechodzenia od jednej części wypowiedzi do drugiej, nierówne tempo wypowiedzi bez objawów napięcia mięśniowego to normalna,    rozwojowa niepłynność mówienia.
Bardzo istotne jest, aby nie poprawiać dziecka, nie poganiać go i nie zwracać jego uwagi na tę nieprawidłowość. Ani rodzice, ani osoby ze środowiska dziecka nie powinni w żaden sposób okazywać zniecierpliwienia brakiem płynności mowy.

         Jeśli po upływie kilku miesięcy stosowania wyżej wymienionych sposobów dziecko wciąż będzie się jąkać, należy wybrać się z nim do logopedy. Jeżeli jąkanie jest spowodowane nieprawidłową budową strun głosowych, zastosuje on ćwiczenia rozluźniające napięcie w strunach. Specjalista pomoże także dziecku, które przyzwyczaiło się do jąkania z powodu częstego kontaktu z osobą jąkającą się i cierpi na tzw. jąkanie nawykowe. Logopeda będzie ćwiczyć z dzieckiem płynne mówienie.

                                                                                  mgr Anna Baranowska

Bibliografia:

  • Tarkowski Z. Jąkanie. Warszawa: ZSL
  • Gałkowski T., Szeląg E., Jastrzębowska G. Podstawy neurologopedii. Opole 2005.
  • Gałkowski T., Szeląg E., Jastrzębowska G. Logopedia pytania i odpowiedzi. Opole 2003.



46924 odwiedzin