starostwo powiatowe w sochaczewie

Otyłość, nadwaga – czy dotyczy mojego dziecka???

Od wieków dzieci spostrzegane były przez pryzmat jak wyglądają. Im bardziej pulchne, okrągłe tym zdrowsze. Nic bardziej mylnego!!!

Obecnie wszelkie organizacje promujące zdrowy styl życia, ukazują, że posiadanie zbyt dużej masy ciała nie świadczy o zdrowiu, a jest wręcz przyczyną wielu problemów zdrowotnych. 

Otyłość to patologiczne zwiększenie masy tkanki tłuszczowej w organizmie, co prowadzi do uszkodzenia funkcjonowania różnych narządów i w rezultacie do wzrostu ryzyka zapadania na różne choroby. Zatem stan ten jest chorobą, a nie tylko defektem kosmetycznym.

O otyłości mówimy, kiedy nadmiar masy ciała w stosunku do masy należnej przekracza powyżej 25%, natomiast nadmiar masy ciała między 10-25 % - to nadwaga.

  W 1997 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oficjalnie ogłosiła otyłość ogólnoświatową epidemią obejmującą dzieci i dorosłych, uznając ją za jedno z największych zagrożeń dla zdrowia ludzkości.

Co przyczynia się do problemów z nadmierną wagą ciała?

 Kontrolę nad spożywaniem pokarmów sprawują ośrodki głodu i sytości znajdujące się w ośrodkowym układzie nerwowym, które „za pomocą” neuroprzekaźników działają pobudzająco lub hamująco na apetyt. Jednak przyczyn powstawania otyłości jest wiele.

Wśród najczęściej wymienianych są:

- jedzenie - jako reakcja na stres lub forma spędzania  wolnego czasu,

- ograniczona aktywność fizyczna,

- nieprawidłowe nawyki odżywiania (zbyt duże ilości, przejadanie, spożywanie zbyt dużo cukrów prostych i tłuszczów),

- pierwotne wzorce – rodzice pokazują jak jeść i co jeść,

- używanie produktów gotowych do spożycia,

- dzieci otrzymują do szkoły batony, chipsy, ciastka, słodkie napoje,

- żywienie w barach typu „fast food”,

- otyłość  rodziców, predysponuje do nadmiaru masy ciała u dzieci,

- schorzenia (endokrynologiczne, układu nerwowego),

- przewlekłe stosowanie leków,

- nagradzanie dzieci słodyczami, 

-geny również mają wpływ na otyłość.

Według badań Światowej Organizacji Zdrowia przeprowadzonych w  39 krajach, Polska znalazła się na siódmym miejscu od końca pod względem wskaźnika otyłości wśród dzieci. Stale mówi się o rosnącej liczbie dzieci otyłych.

Badania światowe Haslama i Jamesa (2005) wskazują, że około 10% światowej populacji do 18 roku życia ma nadwagę lub otyłość.

Z badań prowadzonych w Polsce wynika, że otyłość waha się od 2,5 do 12% dzieci i młodzieży. U dzieci w wieku 7-9 lat nadwaga występuje u około 15 % chłopców i dziewcząt, natomiast nadwaga u około 4 % obu płci.

UNICEF przedstawił w kwietniu 2013 roku raport, z którego wynika, że w Polsce 17% dzieci 11,13,15 – letnich ma nadwagę. Widać zatem tendencję wzrostową w tym zakresie, co powinno zaniepokoić wszystkich odpowiedzialnych za wychowanie dzieci.

W związku z występowaniem problemu jakim jest otyłość, nie trudno domyślać się o skutkach nadmiernej masy ciała na organizm dzieci, młodzieży, ale i osób dorosłych. Należą do nich m.in:

- ryzyko chorób układu oddechowego, pokarmowego, endokrynologicznego, 

- nieprawidłowości ortopedyczne: płaskostopie, koślawość kolan, wady postawy,

- problemy krążeniowe,

- zaburzenia emocjonalne i społeczne, 

-problemy z utrzymywaniem prawidłowej diety sprzyjają powstawaniu jadłowstrętu psychicznego i bulimii,

- konsekwencje psychiczne szczególnie wśród dzieci, są takie, że otyli są niechętnie akceptowani jako partnerzy do zabaw czy spotkań towarzyskich.

Bardzo istotne znaczenie ma otyłość i nadwaga na problemy psychologiczne dzieci i młodzieży. U otyłych dzieci często mamy do czynienia z zaburzeniami depresyjnymi jako przyczyną i skutkiem otyłości. Nastolatkowie z nadmierną wagą cierpią z powodu wysokiego poziomu lęku. Mają problemy z akceptacją, izolują się od społeczeństwa. Można wiec wnioskować, że niesie to za sobą kolejne problemy takie jak popadanie w uzależnienia – alkohol, palenie papierosów, bądź niezdrowe korzystanie z komputera czy Internetu.

Obecnie coraz głośniej mówi się o leczeniu otyłości, nowych technikach sposobach zmniejszania nadwagi. Praca nad otrzymaniem prawidłowej wagi ciała powinna przebiegać pod kontrolą zespołu specjalistów: lekarza pediatrę, endokrynologa, dietetyka, psychologa i rehabilitanta.

Rodzicu co możesz zrobić, aby Twoje dziecko nie było otyłe:

- ograniczyć kaloryczne posiłki,

- zmodyfikować nieprawidłowe nawyki żywieniowe,

- zaangażuj dziecko do przyrządzania posiłków,

- staraj się spożywać jak najwięcej posiłków w domu, przy wspólnym stole,

- zapewnij regularne posiłki swojemu dziecku, ograniczając podjadanie słodyczy,

- ogranicz czas spędzony przy komputerze lub telewizorze, 

- zadbaj o kondycje fizyczną młodego człowieka, a może będzie to szansa na wspólne spędzenie czasu z dzieckiem,

- ogranicz nagradzanie dziecka słodyczami.

Literatura:

1. G. Sikorska-Wiśniewska, Nadwaga i otyłość u dzieci i młodzieży, Żywność. Nauka. Technologia.Jakosć, 2007, 6 (55), 71-80.,
2. M. Stołyhwo-Gofron, A. Radzikowska, „Motylem będę czyli wszystko o odchudzaniu”, 2010.,
3. T. Patrick, „Otyłość u dzieci”, 2001.
4. D.Mroczkowska, B.Ziółkowska, A. Cwojdzińska, „Zaburzenia odżywiania”, 2007.,
5. WWW.unicef.pl, raport pt.: „Warunki i jakość życia w krajach rozwiniętych” z 17.04.2013r

Lena Brożyna,

       Psycholog PPP