Terapia integracji sensorycznej u dzieci

z opóźnionym rozwojem mowy

Prawidłowy poziom percepcji słuchowej jest jednym z czynników, które warunkują rozwój mowy. Istnieje ścisły związek pomiędzy kształtowaniem się percepcji słuchowej a funkcjonowaniem układu przedsionkowego. Jest to powiązanie anatomiczno – fizjologiczne. Dziecko musi osiągnąć właściwy poziom percepcji sensorycznej w obrębie twarzy i wewnątrz aparatu artykulacyjnego zanim zacznie mówić. Do prawidłowego rozwoju funkcji słuchowo – językowych (odbioru oraz nadawania mowy) konieczna jest również dobra współpraca międzypółkulową. Dysfunkcje percepcji słuchowej powodują zaburzenia mowy i komunikacji językowej. Mowa może być niewyraźna, zbyt głośna lub zbyt cicha. Pojawiają się problemy w przypominaniu sobie słów oraz trudności w ich rozumieniu. Pamięć wzrokowa i słuchowa bywa krótkotrwała.

Techniki terapeutyczne stosowane u dzieci z opóźnionym rozwojem mowy to:

- stymulacja układu przedsionkowego (platforma, hamak, huśtawka, wisząca drabinka, deskorolka, trampolina, piłka typu skoczek);

- stymulacja czucia głębokiego (masaż pleców, rąk i nóg różnego rodzaju piłkami, masaż całego ciała poprzez ugniatanie, dociskanie, wałkowanie);

- usprawnianie funkcji słuchowych (rozpoznawanie dźwięków, trening wrażliwości i ostrości słuchowej oraz koordynacji słuchowo – ruchowej; rozpoznawanie dźwięków podczas stymulacji przedsionkowej);

- stymulacja wibracyjna w obrębie dłoni i sfery oralnej (policzki, wargi, żuchwa, język);

- stymulacja twarzy różnymi fakturami;

- stymulacja sfery oralnej poprzez uciskanie, opukiwanie, szczypanie;

- uwrażliwianie aparatu artykulacyjnego za pomocą strumienia powietrza i mgiełki wody;

- kształtowanie właściwego napięcia mięśniowego – gimnastyka aparatu artykulacyjnego;

- ćwiczenia oddechowe – wydłużanie fazy wydechowej – puszczanie baniek mydlanych, gwizdki, wiatraczki;

- rozwijanie ogólnej koordynacji ruchowej i łączenie tych ćwiczeń z ruchami języka;

- stymulacja węchowa – różnicowanie zapachów, rozpoznawanie.

Jedną z przyczyn trudności w komunikacji słuchowo – językowej u dzieci jest brak dobrej komunikacji międzypółkulowej. Należy wtedy wykonywać ćwiczenia ruchów naprzemiennych koordynujących półkule mózgowe:

- dotykanie prawym łokciem lewego kolana i lewym łokciem prawego;

- skoki pajacyka;

- podczas leżenia na plecach unoszenie prawej ręki i lewej nogi i odwrotnie;

- przeskakiwanie z nogi na nogę w różnym tempie;

- w pozycji na czworakach: prostowanie prawej ręki i lewej nogi oraz lewej ręki i prawej nogi;

- maszerowanie połączone z ruchami rąk.

U niektórych dzieci z zaburzeniami w rozwoju mowy występują słabe nastawcze ruchy oczu, a także zbyt krótki czas fiksacji. Wykonujemy wtedy ćwiczenia w koordynacji wzrokowo – ruchowej oraz normalizujące ruchy gałek ocznych:

- obserwowanie podwieszonej piłki w pozycji na leżąco; 

- zabawy i gry zręcznościowe np. rzucanie piłek bądź woreczków do ruchomego celu.

Bibliografia

1. Odowska – Szlachcic Bożenna, Metoda integracji sensorycznej, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2010.
2. Odowska – Szlachcic Bożenna, Terapia integracji sensorycznej, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2011.

Opracowała: mgr Adriana Reda