starostwo powiatowe w sochaczewie

JAK ZACHĘCAĆ DZIECI DO CZYTANIA?

Badania dowodzą, że maluchy, którym czytano lepiej radzą sobie w szkole. To dzięki temu, że dziecko słuchając ćwiczy pamięć, koncentrację i rozwija wyobraźnię. Dzięki temu dziecko szybciej uczy się mówić i poszerza słownictwo.

Zachęcając do czytania książek swoim dzieciom, wykazać należy zalety wspólnej lektury i wpływu książki na rozwój i psychikę dziecka. Świat, w którym żyjemy jest coraz bardziej skomplikowany, lawinowo narasta ilość informacji, następuje coraz szybszy przyrost wiedzy, a z tym wiążą się zmiany na rynku pracy.

Współczesna cywilizacja to ekspansja telewizji i innych multimediów. Badania wykazały szkodliwość nadmiernego oglądania telewizji przez dzieci. Telewizja nie rozwija u dzieci myślenia, wiele programów wywołuje lęk i niepokój oraz znieczula na przemoc. Aby dziecko nauczyło się w sposób mądry korzystać z telewizji i komputera musi już w najmłodszym wieku otrzymać alternatywę w postaci innej, atrakcyjnej formy spędzania czasu – czytania.
Proponujemy, więc częste, głośne czytanie jako szczepionkę przeciw wielu niepożądanym wpływom i zagrożeniom dla umysłu i psychiki dziecka. Wszyscy powinniśmy zdać sobie sprawę, że głośne czytanie ma ogromny wpływ na jego rozwój umysłowy i emocjonalny. Książka dostarcza dzieciom nowych informacji o świecie. Na przykład: małe dziecko zamieszkałe w mieście zanim zobaczy żywą kurę, kaczkę, krowę, konia dowiaduje się o nich z książki z obrazkami. Obrazek i opis stają się więc źródłem wielu wiadomości. Im mniejsze dziecko, tym więcej ilustracji powinny zawierać jego książeczki, dlatego należy dobierać lekturę odpowiednią do wieku dziecka.
Głośne czytanie spełnia ważną rolę w kształtowaniu mowy dziecka. Nie tylko wzbogaca jego słownictwo, lecz także uczy prawidłowego formułowania myśli, budowy zdań, posługiwania się słowem zgodnie z gramatyką. Częste rozmowy z dzieckiem, a także głośne czytanie kształcą również podstawowe funkcje słuchowe, które mają duże znaczenie w nauce czytania i pisania. Dziecko czytając musi rozpoznać znaki graficzne (litery) następnie podporządkowuje je odpowiednim głoskom (analiza) i łączy w całość (synteza). Przy pisaniu słyszane słowo musi rozłożyć na poszczególne głoski, aby móc je zapisać. Te procesy słuchowe, czyli rozróżnianie głosek i łączenie ich w całość kształtowane są już od chwili, gdy do niemowlęcia docierają słowa wypowiedziane przez matkę.

Głośne czytanie lub opowiadanie dostarcza Twojemu dziecku wielu bodźców słuchowych pobudzających wspomniane procesy analizy i syntezy słuchowej. Od poziomu ich rozwoju zależy nie tylko powodzenie w nauce czytania i pisania, lecz także w nauce języków obcych i umiejętności uważnego słuchania na lekcji. Należy również podkreślić bardzo istotną wartość głośnego czytania, jaką jest rozwój uczuciowy. Czytając
swojemu dziecku odpowiednio dobraną lekturę możesz wpłynąć na pobudzenie lub uspokojenie jego emocji. Gdy Twoje dziecko jest rozżalone, czuje się nieszczęśliwe, możesz zmienić ten nastrój czytając mu zabawną historyjkę. Możesz także wywołać uczucie radości i dumy ze zwycięstwa bohatera bajki lub uczucie współczucia dla pokrzywdzonego.
Pamiętaj, że samo przebywanie u boku ojca lub matki, możliwość przytulenia się, kontaktu psychicznego i fizycznego, wspólne przeżywanie tych samych treści są wielkimi wartościami niezależnymi od treściowej zawartości opowiadania lub bajki.

Specjaliści zalecają czytanie dziecku jeszcze przed porodem. Ten nawyk warto pielęgnować jak najdłużej. Nawet malutkie dzieci skorzystają z lektury. Słuchanie mowy sprawia, że w mózgu powstają nowe połączenia nerwowe, co stymuluje rozwój młodego umysłu.
Dzieciom do pierwszego roku życia eksperci polecają plastikowe książeczki ze sztywnymi, powlekanymi kartkami, które będą mogły samodzielnie przeglądać. Dwulatkom zaleca się dobierać lektury z krótkimi tekstami i kolorowymi ilustracjami. Przedszkolak chętnie wysłucha dłuższych historii. Warto jednak wiedzieć, że nie mogą być one zbyt skomplikowane, bo maluch się zniechęci. Najlepiej, aby nie występowało w nich więcej niż kilku bohaterów. Podczas czytania warto od czasu do czasu robić przerwę i rozmawiać z pociechą o tym, co wydarzyło się w opowiadanej historii. Można zapytać, co się wydarzyło, aby upewnić się, czy młody słuchacz rozumie tekst. Najlepiej zadawać krótkie konkretne pytania np. „dokąd poszła królewna?” lub „dlaczego krasnoludek płacze?”. Trzeba jednak wiedzieć, że kilkulatek jest w stanie skupić się tylko na kilkanaście minut.
Uczniowie pierwszych klas podstawówki z chęcią wysłuchają dłuższych opowieści. Warto sięgnąć na przykład po przygodowe powieści dla dzieci i czytać je dziecku dopóki samo nie sięgnie po książkę.

1. Naukowcy są zgodni co do tego, że najważniejszym czynnikiem jest to, aby dziecko już od małego było pozytywnie nastawiane do książek. Pokaż więc dziecku, że Ty też czytasz książki. Co więcej, pokaż, że sprawia Ci to wielką przyjemność.

2. Nie wymagajmy od naszych dzieci, aby czytały codziennie. Ale pilnujmy, żeby czytanie nie było zaniedbywane. Niektóre rodziny wprowadziły tzw. czas czytania. Chodzi o to, że cała rodzina gromadzi się razem i czytają książki, dyskutują o nich. Jest to bardzo cenna rzecz. Nawet jeśli dziecko jest oporne i niechętne, to wie, że ten czas jest przeznaczony na czytanie i musi przerwać swoje inne zajęcia. Dyskutuj z dzieckiem o książkach, które czyta. Miej na uwadze wszystkie lektury. Pytaj, czy dziecku podobała się dana lektura w szkole
i dlaczego.

3. Wprowadź tzw. kieszonkowe na książki. Systematycznie, co jakiś czas podaruj dziecku określoną wcześniej sumę, za którą dziecko będzie musiało kupić książkę. Po powrocie niech się pochwali nowym zakupem. Jeśli Twoja latorośl interesuje się na przykład tematyką fantasy, zbierze w ten sposób ładną kolekcję książek o tej tematyce.

4. Jeśli chcesz, możesz prowadzić prenumeratę jakiegoś czasopisma dla dziecka. Możesz na przykład kolekcjonować „National Geographic”. Zachęcisz dziecko nie tylko do czytania, ale również do poznawania świata.

5. Nie krępuj się czytać dziecku na głos. Czytanie na głos jest jedną z największych zachęt. Starsze rodzeństwo może czytać młodszemu. Nawet jeśli Twoja latorośl jest już nastolatkiem i uważa, że to wstyd gdy będziesz mu czytać książki, chwyć gazetę i podczas jej przeglądania zacznij niby przypadkiem czytać na głos artykuły.

6. Zorganizuj w domu biblioteczkę. Dobrze, jeśli w pokoju dziecka poświęcisz kilka półek na książki. Będzie je miało ciągle „na widoku” i prędzej czy późnej skusi się by po którąś sięgnąć. Chwal swoje dziecko za każdą przeczytaną książkę, lub trudny artykuł. Zachęci go to do sięgania po kolejne.

7. Odwiedzaj z dzieckiem biblioteki. Pokaż mu jak fascynujący jest świat książek! Przedstaw dziecku bibliotekarza. On na pewno chętnie pomoże w zachęcaniu dziecka do czytania. Oprowadzi po bibliotece. Opowie o książkach. Pomoże wybrać coś interesującego. Upewnij się, że dziecko odwiedza również bibliotekę szkolną i zna tamtejsze bibliotekarki.

8. Jeśli Twoje dziecko zaczęło czytać jakąś książkę, ale nie chce jej skończyć nie przejmuj się. Może tematyka mu nie odpowiada? No i nie wierzę, że Ty przeczytałaś do końca wszystkie książki, które miałaś w rękach.

9. Kupuj książki również dla siebie. Pozwól dziecku do nich zaglądać, pokazuj, że je czytasz, opowiadaj o nich z zaciekawieniem.

10. Jeśli dziecko przyjdzie do Ciebie i będzie chciało Ci poczytać, nie odprawiaj go z niczym. Usiądź i cierpliwie wysłuchaj. Zobaczysz, że uzyskasz tym więcej niż Ci się wydaje.

11. Możesz zauważyć, że dziecko czyta artykuły lub e-booki w Internecie. Powiedz, mu że innym doświadczeniem, a przy okazji dużo zdrowszym dla oczu jest przeczytanie tego samego na papierze. Bardzo ważnym jest, aby dziecko miało własne zainteresowania lub hobby. Pomóż mu je rozwijać za pomocą książek. Poszukaj programów komputerowych, które zachęcają do czytania.

12. Pamiętaj oprawa graficzna jest ważna ! Na początek wybieraj książki z dużą ilością obrazków, dzieci lubią ładne, ciekawe ilustracje (dobrze opisane).

13. Zmuszanie dziecka do czytania nie przyniesie pożądanych rezultatów, a wręcz odwrotnie. Czytanie nie może być karą.

Opracowały:
psycholog mgr Katarzyna Wiśniewska
pedagog mgr Ludmiła Urbaniak