starostwo powiatowe w sochaczewie

Materiały z konferencji  

Pamiętaj o pozdrowieniach

Każdy, kto dobre ma wychowanie,

mówi „Dzień dobry” na powitanie.

Na pożegnanie zaś „Do widzenia”

bo to są miłe pozdrowienia 

Sposób w jaki rodzice i nauczyciele mówią do dziecka, informuje dziecko co do niego czują. Ich stwierdzenia mają wpływ na jego szacunek do samego siebie i poczucie własnej wartości. W dużym stopniu język rodziców determinuje przeznaczenie dziecka.

Każdy nauczyciel powinien przede wszystkim uczyć człowieczeństwa, a dopiero potem swojego przedmiotu.                                    H.Ginott

 Aby jak najpełniej przekazać, czego wymaga edukacja dziecka, musimy zwrócić uwagę także na to, co dzieje się poza klasą i poświęcić wiele miejsca pierwszym i niezmiennym nauczycielom dziecka- rodzicom. Rodzice i nauczyciele muszą połączyć siły i nawiązać współpracę.

 Obie strony muszą dostrzegać różnicę między:

 - słowami które demoralizują, a tymi które dodają odwagi;

- słowami prowokującymi konfrontację a tymi które zachęcają do współpracy;

- słowami uniemożliwiającymi dziecku myślenie i koncentrację a tymi, które pobudzają naturalne pragnienie uczenia się.

 

PRAWIDŁOWA RELACJA RODZICIELSKO - WYCHOWAWCZA POWINNA ZAWIERAĆ W SOBIE DWA ASPEKTY:

1. Miłość, akceptację i szacunek dla dziecka

   - szacunek dla jego uczuć i potrzeb

   - akceptacje dla trudności i ograniczeń

   - dostrzeganie jego starań i mocnych stron

   - obdarzanie zaufaniem

   - poświecenie własnego czasu i uwagi

2. Granice, normy, wymagania  stawiane  dziecku

  - pokazywanie i tłumaczenie dziecku praw rządzących światem przyrodniczym i    społecznym

  - pozwolenie na poniesienie konsekwencji własnych zachowań

  - egzekwowanie wymagań

 SKUTECZNOŚĆ WYCHOWANIA  W ZNACZNYM  STOPNIU ZALEŻY OD OSOBY WYCHOWUJĄCEGO, OZNACZA TO,  ŻE ABY ZMIENIĆ ZACHOWANIA DZIECKA, CZĘSTO NALEŻY ZACZĄĆ OD ZMIANY WŁASNEGO ZACHOWANIA.

 WYCHOWANIE MOŻE BYĆ SKUTECZNE TYLKO WTEDY, DY WYCHOWUJACY OPIERA SIĘ NA JASNYM, CZYTELNYM SYSTEMIE WARTOŚCI – KTÓRY SAM POSIADA I W SWOIM ŻYCIU REALIZUJE.

POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI

1. BEZPIECZEŃSTWO FIZYCZNE -  ŚWIADOMOŚĆ BYCIA WOLNYM OD KRZYWD CIELESNYCH
2. BEZPIECZEŃSTWO EMOCJONALNE – BRAK NIEŚMIAŁOŚCI I OBAW
3. POCZUCIE IDENTYFIKACJI –  „ KIM JESTE? ” , WIARA W SWOJĄ WARTOŚĆ JAKO OSOBY LUDZKIEJ
4. POCZUCIE PRZYNALEŻNOŚCI – ŚWIADOMOŚĆ NALEŻENIA DO ZESPOŁU   
5. POCZUCIE KOMPETENCYJNOŚCI – WIARA W SWOJE ZDOLNOŚCI, UMIEJĘTNOŚCI, ŚWIADOMOŚĆ MOCNYCH STRON I OBSZARÓW SŁABOŚCI
6. POCZUCIE POSŁANNICTWA – WIARA W TO, ŻE WŁASNE ŻYCIE MA WARTOŚĆ I CEL

 

Poczucie własnej wartości dziecka determinuje jego zachowanie

 

SKĄD BIERZE SIĘ ODWAGA U DZIECKA ?

 

Rodzice okazują dziecku zaufanie i szacunek

                                                  

Rodzice dają dziecku szansę dokonania wyboru,

lub samodzielnego rozwiązania problemu

                                                  

U dziecka rodzi się zaufanie i szacunek do siebie

oraz wiara we własne możliwości i znajomość swoich

     ograniczeń

                                                  

Dziecko ma odwagę podejmowania coraz trudniejszych zadań i ich konsekwencji. U rodziców wzmacnia się zaufanie i szacunek do dziecka.

 

 Na wychowawcach spoczywa dodatkowy obowiązek wobec współczesnych dzieci.

 Młodzi ludzie są stale atakowani obrazami bezsensownej przemocy.

 Są codziennie świadkami rozwiązywania tak wielu problemów przy pomocy środków agresji.

 Nigdy dotąd nie zaistniała tak paląca potrzeba pokazania dzieciom na ich własnym przykładzie, że nieporozumienia można rozwiązywać dzięki uczciwej i pełnej szacunku rozmowie.

 Kiedy nadchodzi nieunikniona chwila frustracji i wściekłości zamiast sięgać po proste agresywne rozwiązania mogą używać słów, które słyszeli od najważniejszych osób w swoim życiu.

 

UWALNIANIE UCZNIÓW OD NARZUCONYCH RÓL.

 Szukaj okazji by przedstawić uczniowi jego nowy wizerunek.

  Nieuważna

            Aniu musiałaś bardzo uważać. Zrobiłaś to dokładnie tak jak kazałam.

  Guzdrała

Janku nie straciłeś ani minuty. Gdy tylko wróciłeś z boiska zabrałeś się do pracy. Brawo.

  Klasowy błazen

Wiem że żartujesz Tomku, ale zauważyłeś rzecz istotną i poważną.

 Stwórz sytuację, w których uczniowie mogą zobaczyć siebie w                                           innym świetle.

  Nieodpowiedzialna

Olu dopilnuj żeby Ząbek miał codziennie wysprzątaną klatkę, świeży pokarm i wodę. Liczę na Ciebie.

 Krótka zdolność koncentracji

Maćku w klasie IV jest chłopiec, który ma problemy z czytaniem mapy, czy mógłbyś pójść i pomóc mu?

 

Niech dzieci słyszą kiedy mówisz o nich coś dobrego

 Niezbyt zdolny uczeń

Masz szczęście że Adam jest w twojej klasie, potrafi ciężko pracować. Tak Go zainteresował układ oddechowy że napisał referat. Teraz przygotowuje się do pisania o układzie oddechowym. Pokaż, jakie zachowania chciałbyś widzieć.

 Brzydkie słownictwo.

Dziś rano przytrafiła nam się przykra sytuacja, wiem że oboje byliśmy zdenerwowani i zmartwieni ale ja zwracam się do Ciebie z szacunkiem i tego samego oczekuję od Ciebie.

 Odkładanie wszystkiego na później.

 - Czy musimy teraz pisać sprawdzian?

 - Kusi Cię żeby to przełożyć…ale sądzę że wycieczka będzie przyjemniejsza jeśli najpierw napiszemy sprawdzian.

 

Przypominaj uczniom o ich dotychczasowych osiągnięciach.

  Roztrzepana

Pani Kowalska zapytała dziś czy ciągle jestem roztrzepana.

Ciekawe dla czego tak powiedziała Marysiu? Zauważyłam, że w zeszłym tygodniu ani razu nie zapomniałaś odrobić lekcji. I oddałaś swoją pracę przed terminem i twoja gazetka jest gotowa na czas. Wydaje mi się, że wcale nie jesteś roztrzepana. Pamiętałaś o wszystkim.

Powiedz jakie masz odczucia i/lub oczekiwania

  Samochwała

Mateusz, nie lubię przechwałek. Oczekuję, że będziesz liczył się z uczuciami innych ludzi.

  Kłamczucha

Ale ja zrobiłam zadanie domowe. Przysięgam! Nic nie poradzę że pies je zjadł.

Agnieszko przecież nie masz psa, a ja mam dość Twoich tłumaczeń. Jutro rano chcę zobaczyć Twoje zadanie.

 

 Spotkanie nauczyciel - rodzic (rodzice)

Jak wygląda typowe spotkanie rodziców i wychowawcy?

 Na każdym kolejnym zebraniu rodziców coraz mniej

 Rodzice nie współpracują ze szkołą

 Nauczyciel narzeka na klasę – niech Państwo wezmą się za swoje dzieci i coś z tym zrobią…

Negatywne uczucia rodziców – złość na dziecko bezradność, wstyd, lęk, agresja.

 

 Rodzice odwołują się do kompetencji nauczyciela jako pedagoga

 Rodzice narzekają na dzieci – niech Pani coś zrobi, niech Pani mu coś powie…

Negatywne uczucia nauczyciela – zaskoczenie, wściekłość, bezbronność, agresja, wycofanie

 

Zarówno nauczyciel jak i rodzice mogą razem podjąć próbę znalezienia rozwiązań, które pomogą dziecku (klasie), zamiast całą energię mobilizować w walce przeciw sobie.

        

Zacznij od tego co dobre

Zamiast wyliczać przewinienia dziecka (klasy)

                        …ma już trzy jedynki

                        …zachowuje się arogancko na matematyce

 Powiedz coś dobrego

                        …cieszę się, że zrobiłeś gazetkę klasową

  …na ostatniej wycieczce bardzo odpowiedzialnie zachowywali się podczas zwiedzania muzeum

 Opisz, co dziecko (klasa) powinno zrobić

 Zamiast wyliczania przewinień

                        …ma sporo jedynek za brak pracy domowej

                        …nie przynoszą butów na zmianę

 Lepiej powiedz

                        …zależy mi na tym, aby Andrzej pamiętał o odrobieniu pracy domowej,

                        …podłoga w klasie bardzo się niszczy, ważne jest, aby zmieniać w szkole obuwie.

Przekazuj informacje mające związek ze sprawą

 Zamiast mówić rodzicowi co mają robić:

                        …niech Pani wpłynie na syna, żeby nie przeszkadzał na lekcji.

                        …musicie Państwo wziąć się za nich, bo koniec roku będzie żałosny.

 

Opisz co dzieje się w szkole i co przynosi dobre efekty:

                        …wiem że synowi trudno usiedzieć spokojnie całą lekcję. Zauważyłam,

                             że dobrze mu robi gdy może sobie pozwolić na małą przerwę.

                        …są kłopoty z językiem polskim.

Nauczyciel boi się o wyniki egzaminów.

                                       Zdecydowanie ważne jest, aby wszyscy, którzy jeszcze tego nie

                                        zrobili, przeczytali zaległą lekturę.

 Zamiast spisywać dziecko na straty

…niestety musi się Pani pożegnać z nadzieją że syn zda do VI klasy.

  Opracuj z rodzicami plan działania.

…największe kłopoty są z matematyką i geografią. Myślę że mogę poprosić jedną z koleżanek z klasy, aby pomogła córce w geografii. A czy ktoś z rodziny może z nią odrabiać matematykę?

 Nie naruszaj prywatności rodziców.

 Nawet jeśli znane są Ci pewne fakty życia prywatnego rodziców, które mają wpływ na sytuację szkolną dziecka, zachowaj je dla siebie.

 Nie mów rodzicom:

            …rozumiem że Państwo są rozwiedzeni i to jest dla waszego syna trudne.

            …proszę Pani, wiem, że Pani awansuje, bardzo dużo czasu spędza poza domem

               ale córka na tym cierpi.

 Zakończ spotkanie pozytywnym stwierdzeniem, które można powtórzyć dziecku:

…to wrażliwy chłopiec

…to inteligentna klasa

…to solidarny i koleżeński zespół.

 Zachęcanie do współpracy w domu i szkole

 Kto narobił takiego bałaganu na podłodze ?

 Inny sposób reakcji:

1. Opisz problem.

                                          Widzę mokrą farbę na podłodze…

2. Udziel informację.

                                      Łatwiej wyczyścić farbę, zanim wyschnie.

3. Zaproponuj wybór.

                                    Możecie to wyczyścić mokrą gąbką lub wilgotnym mopem

4. Wyraź to słowem lub gestem

                                      Farba

5. Opisz co  czujesz

                                     Nie lubię, jak podłoga jest zachlapana farbą, nie mogę bezpiecznie 

                                        przejść ani spokojnie pracować.

6. Wyraź to na piśmie ( słowo pisane nie podnosi głosu)

                                               UWAGA ARTYŚCI !

               Zanim wyjdziecie z pokoju, pieczołowicie przywróćcie

                                         podłodze jej dawny blask.

                                                       Dziękuję.

                                                         Zarząd.

7. Wykorzystaj element zabawy ( inny głos, inny akcent)

 

8. Bądź szeryfem, gangsterem, babą jagą lub królowa śniegu – baw 

     się dobrze razem z dziećmi ( Podpowie Ci wyobraźnia, 

     kreatywność i DOBRA LEKTURA )

 

Zaczytani…

 Książka jest ważnym elementem współdziałającym z całym środowiskiem wychowującym.

 Potencjał wsparcia procesu  wychowania poprzez literaturę dla dzieci, szczególnie w odniesieniu do najmłodszych jej odbiorców jest bardzo duży ze względu na:

- wysoką skłonność do naśladownictwa

- identyfikację z bohaterami

- szybki rozwój mowy i myślenia

- aktywność poznawczą i zabawową

- wrażliwość emocjonalną

- intensywność w poznawaniu i przeżywaniu świata

- zaufanie do autorytetu  osób dorosłych - rodziców i wychowawców.

  Małe dzieci ze względu na mały zasób doświadczeń społecznych oraz konkretność myślenia, nie są jeszcze zdolne do krytycznej oceny cudzego zachowania, cechuje je natomiast duża skłonność do naśladownictwa. Dlatego należy im przekazywać takie utwory, w których występuje pozytywny bohater.

 Świat przedstawiony najmłodszym nie może być światem całkowicie sztucznym i wymyślonym, ale ukazane w nich ciemne strony życia - samotność, zagrożenie, niebezpieczeństwa - powinny być równoważone optymistycznymi elementami, i odpowiednim komentarzem osoby dorosłej, ponieważ łatwo zaburzyć rozwój kształtującej się odporności układu nerwowego.

  Starszym dzieciom przedstawiamy bohatera negatywnego, z uwagą, że jego zachowanie nie będzie stanowiło wzoru do naśladowania przez dzieci, zostanie natomiast tak zinterpretowane i ocenione, że wzbudzi niechęć  i zostanie przez

nie potępione.

 Nagradzane zachowania dobre a ukarane zachowania złe w sposób zrozumiały dla dzieci przedstawiony jest  np. w baśniach. Prowokuje  to do wysuwania pytań, rozmów z dziećmi, prób oceny bohaterów.

  Opowiadania bardziej realistyczne, współczesne sprzyjają procesowi utożsamiania się z losami bohaterów. Zaspakaja to potrzebę wzorów zachowań i poczucia społecznych więzi.

   Odpowiednio dobrane utwory literackie ukazują dzieciom wzory pięknej polskiej mowy, wzbogacają słownictwo,  rozwijają umiejętności komunikatywnej wypowiedzi i pięknego stylu.

   Kontakt z literaturą poszerza możliwości poznawania świata, ludzkich losów i obyczajów w ujęciu historycznym  i geograficznym,  pozwala na uczestnictwo w wydarzeniach niedostępnych własnym doznaniom i obserwacjom.

  Książka zaspakaja potrzebę informacji i wzbogaca zasób wiadomości, utrwalając zarazem te wiadomości, które dziecko zdobyło w toku otaczającego je świata przyrody i społeczeństwa.

  Zasób doświadczeń małego dziecka jest niewielki, jego obserwacje, spostrzeżenia, wyobrażenia związane są z najbliższym otoczeniem. Wielość bodźców współczesnego życia nie ułatwia mu zdobycia podstawowej orientacji w tym otoczeniu.

  Kontakt z książką i ilustracją pobudza do aktywności myślenie logiczne: procesy porównywania, analizowanie, szukania przyczyn i skutków, wyciągania wniosków, tworzenia elementarnych pojęć, sprzyja  ćwiczeniom pamięci, uwagi i kolejnych skomplikowanych operacji myślowych. Przekazując dzieciom treść książek należy postawić przed nimi problemy do rozwiązania, pobudzić do komentowania przedstawionych faktów.

  Udostępnione dzieciom teksty literackie ukazują znane im sprawy w nowym świetle, w logicznym porządku przyczyn i skutków opisywanych wydarzeń. Baśnie uczą „ujmować myślowo i wyobrażeniowo całość zdarzeń życiowych, zdawać sobie sprawę z ich przebiegu, wiązać myśli w poszczególne fakty i przyporządkowywać je głównej myśli przewodniej" (S. Szuman).

 Prowadzimy dziś bardzo szybki tryb życia, w którym nie ma czasu na odpoczynek czy relaks, a życie staje się coraz bardziej stresujące.

 Obcowanie z książką sprawia, że człowiek na chwilę się zatrzymuje, staje się bardziej refleksyjny i tolerancyjny dla innych.

 Książka to przekaźnik uniwersalnych postaw moralnych, dzięki którym stajemy się bardziej ludzcy, uczymy się rozumieć samych siebie i innych.

 Uczymy się, także jak żyć i radzić sobie w kryzysowych sytuacjach.

  Dobrze dobrana literatura umożliwia przejście następujących etapów:

  - wytworzenie sytuacji, w której osoba nie czuje się osamotniona ze swoim problemem oraz zauważa, że jej problem dotyczy również innych osób, dzięki czemu może o tym głośno mówić i zostanie zrozumiana.

  - oczyszczenie, poczucie ulgi, odreagowanie napięć psychicznych    poprzez różne formy ekspresji.

  - ostrzeganie nowego oblicza problemu,  nabieranie przekonania, że przeciwności da się pokonać, otrzymanie wskazówek pomocnych w rozwiązaniu danego problemu.

 „ u nas wciąż wspaniałe książki, mają dużo mniejsze nakłady niż poradniki dotyczące uzdrawiającej mocy rąk przykładanych do głowy. Ludzie szukają łatwych rozwiązań, które w dodatku nie wymagają wysiłku. A psychologia? Tu  niema żadnej magii, jest tylko zmienianie bezsensownego cierpienia w trud istnienia.”

                                                                JACEK SANTORSKI