starostwo powiatowe w sochaczewie

                                          AUTYZM- WCZESNE DIAGNOZOWANIE

Autyzm dziecięcy zalicza się do całościowych zaburzeń rozwoju.

Zaburzenia rozwoju  przejawiają się w trzech sferach (tzw. triada zaburzeń autystycznych):

- komunikowania się,

- interakcji społecznych,

- zachowania i zabawy.

Objawy te ujawniają się przed 3r.ż. Zazwyczaj nie ma jednoznacznie prawidłowego okresu rozwoju poprzedzającego wystąpienie objawów. Należy jednak pamiętać, że nie ma dwóch jednakowo funkcjonujących osób z autyzmem. Osoby z takim rozpoznaniem mogą się od siebie znacznie różnić pod względem występujących u nich symptomów i poziomu funkcjonowania. U 2/3 dzieci sygnały świadczące o nieprawidłowym rozwoju pojawiają się w 1r.ż., u pozostałych w 2 r.ż.

Okres niemowlęcy i wczesnodziecięcy:

- awersja lub obojętność na kontakt fizyczny – dzieci niechętnie przytulają się do rodziców, nie wyciągają rąk do rodziców, brane na  ręce sztywnieją lub stają się wiotkie,

- brak uśmiechu na widok twarzy matki -  dziecko nie reaguje radosnym ożywaniem na zbliżanie się matki,

- brak lęku przed obcymi (w prawidłowym rozwoju występuje w 8m.ż) oraz lęku przed separacją – odnosi się wrażenie jakby dziecko nie potrzebowało rodziców, opiekunów,

- zaburzony kontakt wzrokowy – przejawiający się w aktywnym unikaniu – zasłanianie oczu, odwracanie twarzy lub brakiem zdolności do utrzymania kontaktu wzrokowego – dziecko patrzy jakby przez szybę, jednocześnie lokalizuje obiekty w peryferycznym polu widzenia,

- dziecko nie wykazuje zainteresowania głosem rodziców oraz innych osób z jego otoczenia,

- występuje brak rozwoju mowy lub nieprawidłowości związane z brakiem gaworzenia lub monotonnym gaworzeniem – bez odpowiedniej modulacji, natrętnym powtarzaniem wokalizacji,

- u niektórych dzieci występuje regres rozwoju mowy  - zwykle w 2 r.ż.,

-  brak lub opóźnienie mowy nie jest kompensowany przez komunikację niewerbalną taką jak : gest, mimika twarzy,

- u części dzieci rozwija się mowa, ale nie pełni ona funkcji komunikacyjnej – mowa echolaliczna,

- mowa bywa monotonna, bądź śpiewna, bez odpowiedniej intonacji i wyrażania towarzyszących emocji, z dziwacznym przedłużaniem dźwięków, sylab bądź słów,

- dzieci nie rozumieją lub słabo rozumieją znaczenie wypowiadanych słów lub fraz, nie informują rodziców o tym, że coś je boli,

- odwracanie zaimków osobowych – mówienie o sobie w formie „ty”, a o innych osobach w formie „ja”,

- brak dzielenia wspólnego pola uwagi oraz brak wskazywania na przedmiot lub osobę, która wzbudziła jego zainteresowanie (tzw. wskazywanie protodeklaratywne pojawia się pod koniec 1 r.ż),

- brak wskazywania na przedmiot, który dziecko chce dostać (tzw. wskazywanie protoimperatywne),

- brak zabawy „na niby” oraz zabaw związanych z naśladowaniem,

- dziwaczny sposób zabawy – np. układanie przedmiotów, szeregowanie ich, piętrzenie, postukiwanie nimi w powtarzający się sposób,

- nadmierne przywiązanie do przedmiotów, obiektów,

- nadwrażliwość dotykowa, słuchowa, wzrokowa,

- trudności ze snem,

- ograniczona dieta,

- agresja, autoagresja, krzyk.

Wiek przedszkolny

- dziecko nie jest zainteresowane uczestnictwem w zabawie z innymi dziećmi, izoluje się od rówieśników, preferując zabawy w samotności,

- niekiedy próbuje nawiązywać kontakty społeczne, ale czyni to w sposób dziwaczny tzn. nie okazuje zrozumienia dla innych osób, zadaje pytania w ten sam sposób, może być nadmiernie natrętny, nie dostrzegając zniecierpliwienia rozmówcy,

- kiedy mówi, koncentruje się zwykle na tym co go interesuje, prowadzi monolog, a nie dialog,

- nie potrafi inicjować i podtrzymać rozmowy,

- brak dystansu do osób obcych i zrozumienia norm współżycia społecznego,

- rzadkie używanie gestów,

 - nadmierna aktywność i impulsywność,

- mechaniczny sposób uczenia się, bez zrozumienia,

- brak teorii umysłu,

- trudności w generalizacji nabytych umiejętności,

- deficyty w zakresie myślenia abstrakcyjnego,

- zaburzona zdolność planowania i skupiania uwagi,

- nadmierna fiksacja na  pojedynczych szczegółach, cechach przedmiotu.

Opracowała: Katarzyna Waracka, pedagog specjalny, terapeuta SI na podstawie literatury przedmiotu „ Całościowe zaburzenia rozwoju” B. J. Kozielec, G. Jagielska